پایگاه اطلاع رسانی خاروانا:

اختصاصی خاروانا نیوز: توسعه بخش کشاورزی و افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی یکی از مهمترین راهکارهای رشد و توسعه اقتصادی هر منطقه ای محسوب می شود. اهمیت این بخش در اقتصاد همه کشورها به ویژه کشورهای توسعه یافته به وضوح قابل مشاهده است.

در ایران نیز بخش کشاورزی نقش مهمی در برنامه های توسعه اقتصادی کشور داشته است. در این بین آذربایجان شرقی نیز به واسطه داشتن ظرفیت های بالقوه و بالفعل قابل ملاحظه در حوزه کشاورزی اهمیت زیادی در دستیابی به اهداف کمی و کیفی برنامه های توسعه اقتصادی کشور دارد.

منطقه قره داغ و به ویژه محال تاریخی دیزمار مرکزی با داشتن سهم قابل توجهی از جنگل ها، مراتع، جمعیت دامی، زنبورداری و ... همیشه رتبه­ های نخست منطقه و حتی استان در این حوزه ها را به خود اختصاص داده است. در کنار فعالیت های یاد شده اراضی زراعی حاصلخیز وسیعی در این منطقه قرار دارد که متاسفانه به دلیل کمبود آب قسمت اعظمی از آنها به صورت دیم کشت می شود. در کنار اراضی دیم، به دلیل انجام امورات کشاورزی به صورت سنتی، اراضی با کشت آبی نیز راندمان بسیار پایینی دارند. لذا، دسترسی به آب و مکانیزه شدن امورات این بخش اقتصادی در دیزمار مرکزی و خاروانا می تواند مصداق بارز حمایت از تولید داخلی و نیروی کار داخلی و نهایتا دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی در این منطقه از کشور تلقی گردد.

خوشبختانه سالها پیش در راستای تامین آب کشاورزی (و حتی صنعتی) منطقه مطالعاتی در خصوص احداث سد بر روی رودخانه ارزیل چای صورت گرفت و نتیجه مطالعات اولیه تصمیم گیری برای احداث سد در حاجیلار بود منتها با تداوم مطالعات و مباحث کارشناسی صورت گرفته، محل احداث تغییر نموده و مقرر شد سدی با بیش از 60 میلیون متر مکعب ظرفیت، در قره قیه احداث گردد ولی به خاطر همان مطالعات اولیه نام سد حاجیلار باقی ماند.

محل احداث سد 16 کیلومتر از شهر خاروانا فاصله دارد و توسعه کشاورزی در اراضی منطقه در کنار تامین آب شرب و صنعت منطقه از مهمترین اهداف احداث سد در مطالعات کارشناسی یاد شده است. در قسمت معرفی این طرح در سایت آب منطقه ای استان آمده است: "با توجه به مرزي بودن رودخانه حاجيلر و عدم استفاده از اين آب در پائين دست، با تنظيم آن در محل سد و تخصيص، علاوه بر توسعه صنعت، مي توان ۲۰۰۰ هكتار از اراضي كم بازده ديمزار كنوني را به كشت آبي تبديل نمود كه كمك بسيار مؤثري در جهت رفع نيازهاي محصولات كشاورزي بخصوص علوفه مورد نياز منطقه كه دامپروري در آن رونق دارد خواهد بود. در عين حال اجراي طرح، علاوه بر توسعه و آباداني منطقه و كمك به اهداف عدالت محورانه در كشور با حوزه اقتدار ملي و ارتقاي امنيت در منطقه طرح نيز مرتبط مي باشد و بنابراين علاوه بر اشتغال زايي از مهاجرت اهالي روستاهاي مرزنشين منطقه نيز جلوگيري مي نمايد".

عملیات احداث سد 7 سال پیش شروع شد ولی با عدم تخصیص اعتبارات پروژه، شرکت پیمانکار با کمبود مالی مواجه شده و لذا عملیات احداث تقریبا در سال 1392 متوقف شد. با تخصیص اعتبار مجدد و تغییر پیمانکار، عملیات مذکور دوباره از سال 1394 شروع شد و با آغاز سال 1395 به طور جدی دنبال شد. هم اکنون نیز کار احداث سد به شدت ادامه دارد.

فلذا، مهمترین مسئله مربوط به موضوع احداث سد، عدم اجرای عملیات پایاب سد حاجیلار است. اهداف توسعه کشاورزی موقعی محقق می شود که در کنار احداث سد، عملیات احداث پایاب آن نیز اجرایی شود. برای اهالی منطقه محروم خاروانا نه تنها احداث بدنه سد بلکه احداث پایاب سد حاجیلار نیز مهم است و تا زمانی که این مهم صورت نگیرد، احداث  سد به تنهایی نمی تواند نقش زیادی در توسعه و آبادانی منطقه خاروانا داشته باشد.

موضوع دیگری که باعث نگرانی بیشتر اهالی منطقه شده است، بحث انتقال آب از سد حاجیلار به مجمتع معدن سونگون ورزقان می باشد. لوله گذاری پروژه انتقال آب به سونگون سال پیش به طور کامل تمام شده است و این شایعه در منطقه پخش شده که هدف اصلی احداث این سد، تامین آب مورد نیاز این مجتمع معدنی می باشد (این در حالی است که انتقال آب از این سد به سونگون در ابتدای امر جزء اهداف پروژه نبوده است و با سختگیری مسئولان شهرستان اهر در خصوص انتقال آب سد ستارخان به سونگون، تامین آب مجتمع سونگون از سد حاجیلار خاروانا مورد توجه قرار گرفت) و لذا تشدید عملیات احداث سد نیز فقط بخاطر تامین آب معدن سونگون می باشد و در این بین هیچ مسئولی به فکر تحقق اهداف توسعه کشاورزی نیست و نخواهد بود!

بنابراین به نظر می رسد، اگر هدف توسعه کشاورزی واقعا در اولویت قرار دارد، باید هر چه سریع تر عملیات احداث پایاب سد نیز در کنار احداث خود سد شروع شود. بر اساس اخبار دریافت شده، مطالعه احداث پایاب سد سالها پیش انجام و خاتمه یافته است و کافی است با تخصیص اعتبار لازم، عملیات آن شروع شود. پایاب سد می تواند اراضی خاروانا، لیلاب، ملک قضات، دستجرد و حتی برخی روستاهای دیگر را پوشش دهد. همانطور که در سایت آب منطقه ای می بینیم پوشش 2000 هکتار از اراضی دیم کم بازده از اهداف احداث سد بوده است. با انتقال آب سد به این حجم از اراضی کشاورزی، راندمان تولید محصولات کشاورزی در این منطقه به طور چشمگیری افزایش یافته و با توسعه این بخش و افزایش درآمد حاصل از فعالیتهای کشاورزی، اشتغال نیز در این بخش افزایش خواهد یافت. نتیجه مهم این موضوع می تواند کاهش مهاجرت اهالی منطقه به سایر شهرهای بزرگ باشد، که این امر مهمترین دلیل کم جمعیت شدن و حتی خالی شدن روستاهای منطقه و کاهش جمعیت مرکز تاریخی دیزمار یعنی شهر خاروانا طی سالهای اخیر بوده است.

در راستای مطالب فوق و اهمیت احداث پایاب سد، تمامی مسئولین شهر و بخش خاروانا و شهرستان ورزقان موظف هستند با در نظر گرفتن اهمیت موضوع و نقش حیاتی آن برای اهالی منطقه، نسبت به تعریف پروژه احداث پایاب سد حاجیلار در بودجه سال آتی دولت همت نمایند. یه ویژه اینکه لایحه بودجه سال 1396 از سوی دولت به مجلس تقدیم شده و این لایحه هم اکنون در دست بررسی است و نمایندگان مجلس می توانند قبل از تصویب نهایی آن و تبدیل شدن لایحه به قانون نظرات خود را اعمال نمایند. در این بین انتظار اهالی از نماینده خود در مجلس یعنی مهندس علیزاده بسیار بالا بوده و لازم است مسئولین منطقه با انتقال موضوع به مسئولین استانی آب منطقه ای و جهاد کشاورزی، بحث تعریف بودجه برای این پروژه را با کمک نماینده به سرانجام برسانند. در غیر اینصورت و عدم تامین اعتبار طرح در بودجه مذکور، بحث تخصیص اعتبار به بودجه سال 1397 منتقل شده و انجام این پروژه حیاتی منطقه حدود 2 سال دیگر به تعویق خواهد افتاد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: